نانگاپاربات یا دیامیر با ارتفاع ۸۱۲۶ متر نهمین قله بلند جهان که در رشته کوه هیمالیا قرار دارد.
نانگاپاربات تیغه مهیبی است که در غرب سلسله جبال هیمالیا به ارتفاع ۷۰۰۰ متر از سطح رودخانه ایندوس سر به آسمان کشیده و۲۴۰۰ کیلومتر از قله اورست – بلندترین کوه جهان فاصله دارد .
ارتفاع این کوه در سال ۱۹۴۴ توسط ریچاردفین اشتر والده با تحقیقات فتو گرامتری بمیزان ۸۱۲۵ متر از سطح دریا تخمین زده شد.
ریشه اصلی نام کوه نانگاپاربات نامی است که اهالی کشمیربران نهاده اند –
در زبان سانسکریت بمعنی کوه عریان است این کوه را بنام دیامیر یا دیاما نیز گفته ا ند که به معنی شاه کوه ها است
از سال ۱۹۳۲ مردان بزرگی برای دستیابی به قله تلاش کردند وتعدای نیز ارامگاه ابدی خود را در میان یخچالهای این کوه پیدا کردند.
عاقبت قله نانگاپاربات در سال ۱۹۵۳ توسط یک هیت المانی به سرپرستی دکتر کارل م .هر لیخ کوفر تسلیم کوهنوردان شد.
نانگا پاربات دارای سه رخ پهناور است. جبهه راکیوت که بر بخش شمالی کوه مسلط گشته،
جبهه نقره فام جنوبی و فلات گسترده آن و رخ پرعظمت دیامیر که با بخشی صخره ای آغاز و بعد به شکل یخشار(آبشار یخی) کوه را در بر گرفته.
جبهه روپال نیز که در بخش جنوبی قرار گرفته را می توان بزرگترین جبهه صخره ای کوههای جهان نامید، که با حدود ۴۵۰۰ متر ارتفاع از سطح دره ها قد برافراشته.
راینهولد مسنر اولین فاتح این جبهه روپال را کاری فراتر از دشوارترین صعودهای آلپ می داند.
رخ پهناور کوه از دره های لم یزرع ایندوس بسیار تماشایی است.
در مطالعات صورت گرفته از سوی اداره جغرافیای پیشاور به همراه گروهی از زمین شناسان آمریکایی پیدایش نانگاپاربات را مربوط به ۴۰۰۰۰۰ سال قبل و درست زمانیکه شبهه قاره هند به قاره اوراسیا برخورد کرد میدانند.
آنها معتقدند در میان کوههای جهان نانگاپاربات سریعترین رشد را داشته و این کوه همچنان در حال بالا رفتن است.
دسترسی به کوه از طریق بزرگراه قراقروم بسیار راحت است. گرچه صعود آن آنچنان راحت به نظر نمی رسد.
سالها پیش از اولین صعودها، نانگاپاربات را راحتترین کوه ۸۰۰۰ متری دنیا می دانستند. اما نخستین تلاشها خلاف این را ثابت کرد.
یخچال های ناپایدار و طوفانهای یکنواخت و دائمی در کنار بهمنهای هولناک جشن کوچک نخستین فاتح کوه بودند.
هرمان بول با موفقیت کوه را فتح نمود اما این صعود به بهای از دست رفتن ۳۱ کوهنورد و باربر در تلاشهای قبلی امکان پذیر شد.
نانگاپاربات در قرن نوزدهم توسط اروپائیان رویت شد.
برادران شلانتوئیت که اهل مونیخ بودند در ۱۸۵۴ به این سوی از کره خاکی گام نهادند. آنها تصویری از کوه را ترسیم کردند که امروزه بعنوان نخستین عکس از نانگاپاربات شناخته می شود.
اما با کشته شدن یکی از دو برادر در سال ۱۸۵۷ در کاشگار نفرینهای نانگاپاربات آغاز شد که تا امروز نیز ادامه داشته و کوه عریان هرسال کوهنوردانی را اسیر نفرینهای خود می کند
و زمانیکه در نخستین تلاشهای کوه ۱۶ نفر از جمله ۷ کوهنورد و ۹ باربر بر روی کوه جانشان را از دست دادند لقب زشت کوه قاتل بر روی نانگاپاربات نهاده شد.
در واقع داستان صعودهای این کوه در همین زمانی آغاز گشت که باز می گردد به سال ۱۸۹۵ که یک هیئت انگلیسی به رهبری ای.اف. مومری بر روی جبهه های جنوب وغربی کوه شروع به تلاش برای پیداکردن راهی جهت صعود قله نمود. بهمنی عظیم کوهنوردان را در دل کوه قاتل مدفون کرد و آنها اولین قربانیان درون کوهستان بودند.
