رشته کوه بینالود در شمال شرق ایران، همانند دیواری بلند، دو دشت وسیع و حاصلخیز مشهد و نیشابور را از یکدیگر جدا کرده است. این رشته کوه با آب و هوای سرد کوهستانی و دره های خوش آب و هوا و قله های بلند نظیر بینالود و شیرباد و فلسکه تامین کننده آب شهرهای مشهد، نیشابور، چناران و روستاهای کوه پایه می باشد.
قله بینالود با ارتفاع حدود 3211 متر با شکوهی وصف ناپذیر در شمال شهر تاریخی نیشابور قرار گرفته است.
بینالود به معنی کوهی است که بین دو دشت قرار گرفته و آنها را از هم جدا کرده که یکی دشت مشهد و دیگری دشت نیشابور است. افراد محلی به آن بینالوت یا بنلی نیز می گویند. قله بینالود پس از شیرباد دومین قله مرتفع خراسان بزرگ می باشد.
پوشش گیاهی و جانوری منطقه:
بدلیل آب و هوای خوش و معتدل، منطقه از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است، وگیاهان خودروی زیادی در منطقه وجود دارند، از قبیل: گون، ریواس، آویشن، زرشک کوهی، تمشک دم گاو، زیره کوهی، گلپر و موسیر. بدلیل وجود همین تنوع گیاهی، منطقه دارای پوشش جانوری مناسبی نیز هست و از جمله حیواناتی مانند قوچ، میش، عقاب، پلنگ، گرگ، شغال و روباه را می توان در این ناحیه مشاهده کرد.
مسیرهای صعود:
از دو جبهه متفاوت می توان برای صعود به قله بینالود بهره برد. که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
- جبهه شمالی: که شامل یال فریزی است و مبدا آن روستای فریزی یکی از آبادی های شهر چناران است.
- جبهه جنوبی که شامل سه مسیر صعود است:
- یال دو کوهی (مناسب برای صعودهای زمستانی)
- یال گرده
- مسیر سوزنی ها
و اما شرح مسیر جبهه ها:
جبهه شمالی:
- برای صعود به قله از این جبهه، کوهنوردان می توانند از شهر مقدس مشهد بعد از گذراندن ۵۲ کیلومتربه پلیس راه چناران برسند.
- مسیر روستای فریزی از مسیر اصلی جدا شده و پس از طی ۱۸ کیلومتر به روستای فریزی می رسد. از فریزی تیم پس از طی ۱۲ کیلومتر با وسیله نقلیه شخصی یا نیسان به دره سیب که در ابتدای مسیر صعود است می رسد.(لازم به ذکر است در زمستان بخاطر نبود وسیله حمل و نقل کوهنوردان مجبور به پیمایش این مسیر با پای پیاده می شوند.)
- از خانه چه ی ابراهیمی به طرف پناهگاه ایمانی حرکت می کنیم. پس از پشت سر گذاشتن باغ ها و کمی ارتفاع گرفتن به راه مالرو می رسیم که پس از ۲.۵ ساعت ما را به پناهگاه ایمانی می رساند.
- جهت صعود به قله به طرف پناهگاه مدرس و سوزنی اول از جبهه شمالی حرکت کرده و پس از طی ۶ کیلومتر به پناهگاه مدرس و از آنجا نیز به سمت قله ادامه مسیر میدهیم.
- مسافت پیمایش از جبهه شمالی از ابتدای دره سیب تا قله حدود ۱۲ کیلومتر میباشد، یعنی رفت و برگشت ۲۴ کیلومتر که اگر از رودخانه تا باغ کشوری (مسیری که کوهنوردان واسه رسیدن به جانپناه ایمانی انتخاب میکنند) را با نیسان طی کنیم، ۳ کیلومتر کم میشود. و در جبهه جنوبی از کتل نردبان تا قله بینالود حدود ۱۱ کیلومتر، یعنی رفت و برگشت ۲۲ کیلومتر می باشد.
جبهه جنوبی:
برای صعود به قله از این جبهه ابتدا باید به روستاهای صومعه و عیش آباد که در دو طرف رودخانه میرآباد قرار دارد رسید. این دو روستا به فاصله ۱۵ کیلومتری از شمال نیشابور قراردارد. از نیشابور به مدت ۲۰ دقیقه می توان به این روستاها رسید.
پس از رسیدن به این روستاها در امتداد راهی که به رودخانه می رسد و سپس در خلاف مسیر رودخانه ادامه مسیر می دهیم. پس از پس از طی ۵ کیلومتر به منطقه ای به نام کمر کندول می رسیم٬ (خاک های این منطقه از نوع کنگلومرا است و مسیرهایی با درجه سختی۹/۵ دارد) پس از ۵ دقیقه ادامه مسیر به دوراهی ای می رسیم که اسم آن دوراهی کتل است. این دوراهی از سمت چپ رودخانه جدا شده است. تا این دوراهی را می توان جهت تسریع برنامه و ذخیره انرژی با نیسان پیمود.
بعد از ۵ کیلومتر پیاده روی در دره کتل به باغی که دردامنه های راس قرار دارد می رسیم. با پر کردن ظرف های آب مسیر کتل را که همچون ماری بر روی کوه قرار گرفته ادامه می دهیم بعد از حدود ۴۰ دقیقه به روی یال میرسیم ازاین نقطه پناهگاه دو شهید دیده می شود ( در هوای صاف) بعد از طی مسیری پر افت و خیزبه چشمه نهه می رسیم که در صعود های زمستانی می تواند به عنوان کمپ اول کوهنوردان باشد با ادامه مسیر به زرشک زار می رسیم و پس از سوار شدن روی یال منتهی به پناهگاه، پس از حدود ۱ کیلومتر به پناهگاه دو شهید می رسیم. بطور کلی از ابتدای کتل نردبان تا جانپناه دوشهید حدود ۸ کیلومتر پیمایش دارد.
این پناهگاه با ارتفاع ۲۴۴۵ متر و گنجایش ۳۰ نفر در مسیر قله بینالود و در دامنه قله زرگران قرار گرفته است. این پناهگاه در سال ۱۳۷۰ ساخته شده است.
و در پایان از این جانپناه تا قله حدود ۳ کیلومتر مسافت پیش روست.
مسیرهای این جبهه:
- مسیر دو کوهی:
این یال در جهت شمال غربی پناهگاه دو شهید قرار دارد. این یال با شیب ملایم خود این فرصت را به صعود کننده می دهد تا آهسته و پیوسته خود را به قله برساند.معمولا کوهنوردان از این یال برای صعود های زمستانی استفاده می کنند. به علت این که در مسیر این یال می توانند از خطر سقوط بهمن در امان باشند. از این مسیر می توان 3.5 ساعته به قله دست پیدا کرد. در طول مسیر چند چشمه وجود دارد که می توان آب مورد نیاز را از آنها تامین کرد.
- یال گرده:
این مسیر سریعترین راه دستیابی به قله است.این یال دقیقا به روی قله منتهی و موجب می شود که صعود کننده در فاصله کمتری از مسیر های دیگر به قله برسد و به همین خاطر بیشتر کوهنوردان از این مسیر برای صعود های سرعتی استفاده می کنند.
گرده در بین یال دوکوهی و سوزنی ها قرار گرفته است و در سمت شمال پناهگاه دو شهید خودنمایی می کند.در ابتدای شروع این یال چشمه ای دائمی وجود دارد که کوهیاران عزیز قبل از صعود می توانند آب مورد نیاز را در طول این صعود از این چشمه تامین کنند. پس از برداشتن آب بعد از 2.5 ساعت به قله می رسیم. قسمت انتهایی این یال در زمستان محل ریزش بهمن است و کوهنوردان عزیز در هنگام صعود این یال در زمستان باید نهایت احتیاط را بنمایند.
- مسیر سوزنی ها:
این مسیر یکی از فنی ترین و پر هیجان ترین راههای صعود به قله بینالود است. از پناهگاه دو شهید پس از ۲ کیلومتر به ابتدای مسیر سوزنی ها می رسیم. در اینجا پناهگاهی به همت کوهنوردان مشهد بنا شده است. پناهگاه مدرس از روی یال دوشهید نیز قابل رویت است و ارتفاع آن ۲۹۰۰ متر می باشد. از پناهگاه مدرس می توان ۳.۵ ساعته از طریق صعود سه سوزنی دشوار به قله رسید. لازم به یادآوری است در این مسیر کوهنوردان باید به فنون کوهنوردی آگاه باشند و چون فرد صعود کننده در طول مسیر باید معابر سنگی را پشت سر بگذارد به همین علت این مسیر از هیجان و جذابیت خاصی برخوردار است و علاقمندان بسیاری را به سوی خود می کشاند.
کروکی جبهه جنوبی قله: