نکات پزشکی کوهستان

مقابله با گرمازدگی و راهکارها!

در این مقاله به راهکارهای مقابله با گرمازدگی در کوهنوردی میپردازیم.

فصل تابستان است و مشکل گرمازدگی بیشتر کوهنوردان را تهدید می کند. عدم رعایت شرایطی در ورزش کوهنوردی در این فصل احتمال گرمازدگی را خصوصا در اطفال و سالمندان تشدید می کند. امیدواریم با رعایت راهکارهای ذیل از بروز این مشکل اورژانس پزشکی پیشگیری نماییم:

درجات گرمازدگی:
۱- گرمازدگی خفیف :

این حالت وقتی پیش می آید که فردی به مدت طولانی در معرض حرارتی به نسبت بالامعمولا بالای ۴۰ درجه سلسیوس قرار گیرد.
علایم آن اغلب به صورت گرفتگی عضلانی، خستگی مفرط و گاهی سرگیجه و غش است.

کمک های اولیه :
۱- مصدوم را به محل خنکی منتقل سازید.
۲- به مصدوم محلول ORS یا محلول آب و نمک و شکر (۱ قاشق چایخوری نمک با ۸ قاشق چایخوری شکر در یک لیتر آب) بدهید.
۳- عضلات گرفته گرمازده را ماساژ دهید.
۴- هوله مرطوب روی پیشانی و عضلات گرفتار مصدوم قرار دهید.بانک اطلاعات کوهنوردی
۵- اگر علایم بهبود نیافت یا وخیم تر شد مصدوم را به مرکز درمانی منتقل کنید.
۶- بیمار باید استراحت نماید و در صورت لزوم از پنکه برای خنک کردن او استفاده شود.

  • ۲. گرمازدگی متوسط :
    این حالت به علت قرار گرفتن فرد در معرض گرمای زیاد و فعالیت بدنی شدید در محیط، مثل: ملاحان، کشاورزان، آتش نشان ها، پیش می آید.
    علایم به صورت: سرگیجه و عدم هوشیاری است و به دنبال آن پوست رنگ پریده می شود.
    سایر علایم به صورت تنفس سریع و سطحی، نبض ضعیف، ضعف و تعریق بدن می باشد.

کمک های اولیه :
۱- باید وی را به مکانی خنک مثل زیرسایه بان یا اتاق برده ، لباس های وی را از بدن خارج نمود .
۲- مصدوم را وادار به دراز کشیدن کرده و پاهای او را بالا آورید .
۳- به وسیله پارچه مرطوب و باد زدن و یا هر وسیله دیگر مصدوم را خنک کنید .
از روش های متداول برای خنک کردن فرد گرمازده استفاده از یک ملحفه نازک مرطوب است بهتر است ابتدا ملحفه را خیس کرده و روی بدن وی کشیده و هر چند دقیقه یکبار ملحفه را مرطوب کرده و یا تکان دادن ملحفه مرطوب موجب پائین آمدن دمای بیمار شوید تا بتدریج بدن فرد گرما زده خنک شود .
۴- به مصدوم محلول ORS یا محلول آب و نمک و شکر بدهید. ( مشروط بر اینکه هوشیار بوده و استفراغ نکند)بانک اطلاعات کوهنوردی
۵- به هنگام ضرورت باید از کپسول اکسیژن استفاده نمود و در نبود اکسیژن، اگر لازم شد به مریض تنفس مصنوعی بدهید.
۶- همواره در این مواقع که با فرد گرما زده روبرو هستید توجه داشته باشید که استفاده از داروهای تب بر در اینگونه موارد هیچگونه اثری نمی گذارد چرا که در این افراد سیستم تنظیم مرکزی دما مشکلی ندارد و در واقع بالا بودن دمای بدن ناشی از محیط است.
۷- و پس از انجام اقدامات اولیه میبایست در صورت عدم بهبودی فرد گرمازده او را سریعا به مرکز درمانی منتقل کرد.


۳- گرمازدگی شدید
این حالت بسیار خطرناک است بیشتر در روزهای گرم و مرطوب اتفاق می افتد.

علایم :
قیافه گرمازده، تب دار بوده، پوست گرم و خشک و تنفس سطحی و نبض ضعیف می شود . درجه حرارت بدن مصدوم افزایش یافته، کاهش هوشیاری و احتمالا اغما و تشنج نیز جزو سایر علایم است. اقدامات اولیه :


۱- همه لباس های مصدوم را درآورده و او را در حوله یا پارچه مرطوب قرار دهید .
می توان مصدوم را داخل وان یا لگن آب سرد قرار داد .(مواظب باشید مصدوم غرق نشود) در مواقع حاد با تجویز و نظارت پزشک می توان از قرار دادن کیسه های یخ در کشاله ران زیر بغل زانو مچ دست و پا نیز استفاده کرد.

۲- اگر مریض در شوک است شوک را درمان کنید.
۳- در صورت داشتن امکانات استحمام توجه کنید که استحمام با آب سرد ممکن است سبب شوک و مرگ بیمارشود ، لذا بهتر است با آبی که ۲ تا ۳ درجه خنک تر از دمای بدن بیمار باشد بیمار را خنک کرد تا وقتی که دمای بدن او به ۳۹ درجه سانتیگراد برسد به این نکته توجه داشته باشید که از گذاشتن بیمار در وان یخ بدون دستور مستقیم پزشک خودداری کنید !
۴- در این مواقع باید به بیمار مایعات خنک خورانده شود تا دمای بدن وی به حدود دمای طبیعی برسد .
توجه داشته باشید تا پائین آمدن دمای بدن ، مرطوب کردن ملحفه و بدن را می باید ادامه داده و پس از انجام کمک های اولیه حتما باید فرد مصدوم را به مرکز فوریت های پزشکی رساند.

در ادامه به سه نوع خوراکی مفید برای گرمازدگی می پردازیم:

تخم شربتی در حقیقت دانه گیاه ریحان است که به علت داشتن ترکیبات لعاب‌دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب، به صورت ژله‌ای درمی‌آید که می‌تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی در طب سنتی ایران به عنوان رفع کننده التهابات دستگاه تناسلی و مجاری ادرار کاربرد بسیار داشته است.
به لیمو
به ‌لیمو گیاهی به صورت درختچه است که از برگ آن استفاده می‌شود. این گیاه از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان آرام‌بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع کننده‌ سرگیجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده می‌شود.

هندوانه
هندوانه یک میوه تابستانی لطیف، آبدار، خنک کننده، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولا برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف می‌شود و مورد پسند بسیاری از مردم است. طبیعت هندوانه سرد و تر است و برای افراد گرم مزاج بسیار مطلوب است. مربای پوست هندوانه برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار مفید است.


گلاب
بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می‌برد و بدن را تقویت می‌کند. بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا